Mitomani (Yalan Söyleme Hastalığı, Psödolojia fandastika) Nedir?
Zaman zaman herkes küçük yalanlar söyleyebilir. Ancak bazı kişilerde bu durum bir alışkanlık olmaktan çıkar, kişinin hayatının merkezine yerleşir.
Gerçekle yalanın birbirine karıştığı, kişinin kendi yalanına bile inandığı bu tabloya psikiyatride “mitomani” ya da “pseudologia fantastica” adı verilir.
Mitomani Nedir?
Mitomani, kişinin sürekli, belirgin bir neden olmaksızın ve genellikle farkında olmadan yalan söyleme eğiliminde olmasıdır.
Bu kişiler anlattıkları hikâyeleri o kadar inandırıcı biçimde sunarlar ki, zamanla kendileri de bu yalanlara inanmaya başlayabilirler.
Yalanlar genellikle dikkat çekme, onaylanma, beğenilme veya ilgi görme ihtiyacından kaynaklanır.
Mitomani Nasıl Ortaya Çıkar?
Mitomani genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar.
İlgisiz bir aile ortamında büyüyen, başarı veya sevgi görmek için çabalayan çocuk, zamanla yalanı bir başa çıkma yöntemi olarak kullanmaya başlayabilir.
Yetişkinlikte bu alışkanlık yerleşir ve kişi gerçekleri çarpıtmadan iletişim kurmakta zorlanır.
Bazı durumlarda mitomani, kişilik bozuklukları (özellikle borderline, narsistik ya da antisosyal kişilik bozuklukları) ile birlikte görülebilir.
Mitomaninin Belirtileri Nelerdir?
Mitomaniyi fark etmek zordur çünkü kişi yalanlarını oldukça inandırıcı şekilde anlatır.
Ancak bazı davranış kalıpları dikkat çekicidir:
Sürekli dramatik veya dikkat çekici hikâyeler anlatmak
Konuşmalarda tutarsızlıklar olması
Aynı konuda farklı kişilere farklı anlatımlar yapmak
Kendisini olduğundan daha başarılı, özel ya da mağdur göstermek
Yalanı ortaya çıktığında bile inkâr etmek veya savunmaya geçmek
Bu durum bir süre sonra kişinin aile ilişkilerini, iş yaşamını ve sosyal çevresini olumsuz etkiler.
Mitomaniyi Normal Yalancılıktan Ayıran Fark Nedir?
Mitomanide kişi çoğu zaman çıkar sağlamak için değil, duygusal bir ihtiyacını gidermek için yalan söyler.
Yani ortada bilinçli bir manipülasyon değil, benlik bütünlüğünü koruma çabası vardır.
Kişi ilgi görmek, kabul edilmek veya değerli hissetmek için gerçeği çarpıtır.
Bu nedenle mitomani bir karakter zayıflığı değil, psikiyatrik bir sorun olarak değerlendirilmelidir.
Psikiyatri Alanında Mitomani Tedavisi
Mitomani tedavisinde en önemli adım, kişinin bu davranışını fark etmesidir.
Ancak mitomani hastaları genellikle “benim bir sorunum yok” düşüncesindedir; bu nedenle tedaviye başlamakta zorlanırlar.
Bu süreçte eğer Samsun’da ikamet etmekte iseniz o bölgede bulunan bir Samsun psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmelisiniz.
Tedavi sürecinde:
Psikoterapi (özellikle bilişsel davranışçı terapi ve içgörü kazandırıcı terapi)
Eşlik eden depresyon, kaygı veya kişilik sorunları varsa ilaç tedavisi
uygulanabilir.
Terapinin amacı kişinin yalan söyleme ihtiyacını doğuran temel duygusal boşluğu fark etmesi, gerçeklerle daha sağlıklı bir bağ kurması ve dürüst iletişimi yeniden öğrenmesidir.
Sonuç: Gerçekle Yüzleşmek İyileşmenin Başlangıcıdır
Mitomani çoğu zaman gizli yaşanır ve kişinin yakın çevresi tarafından uzun süre fark edilmez. Ancak bu durum ilişkilerde güven kaybına, iş hayatında başarısızlığa ve içsel çatışmalara yol açabilir.
Eğer kendinizde ya da bir yakınınızda bu belirtileri gözlemliyorsanız, profesyonel destek almak önemlidir. Samsun’da yaşıyor ve bu konuda günlük hayatınızda sıkıntılar çekiyorsanız Samsun psikiyatri, mitomani yaşayan bireylerin gerçeklerle yeniden sağlıklı bir ilişki kurmalarına, güven ve dürüstlük temelli bir yaşam inşa etmelerine yol gösterir.
Unutmayın, gerçeği kabullenmek bazen zordur ama iyileşme daima oradan başlar.
